Leukocytencilinder
Synoniemen: Pus casts
Cilinders zijn langwerpige structuren die worden gevormd in de niertubuli en voornamelijk bestaan uit uromoduline, ook wel bekend als Tamm-Horsfall-eiwit. Dit glycoproteïne wordt afgescheiden door cellen in de opstijgende lis van Henle en het distale tubulussegment. De vorming van cilinders wordt bevorderd door een zure pH en geconcentreerde urine, omstandigheden die de neerslag van uromoduline in een gelachtige structuur mogelijk maken. Tijdens hun vorming kunnen cilinders andere componenten uit de tubulusvloeistof insluiten, zoals cellen, vetdruppels of granulaire (korrelige) resten, waardoor verschillende typen cilinders ontstaan. In zekere zin kan een cilinder dus worden beschouwd als een “biopt” van het deel van de tubulus waarin hij gevormd is. Cilinders zijn microscopisch zichtbaar, meestal onder helderveld microscopie, maar hun detectie hangt af van hun samenstelling en transparantie.
Leukocytencilinders kunnen een wisselende hoeveelheid witte bloed cellen bevatten, variërend van weinig tot volledig volgeladen. Wanneer de cellen gedegradeerd zijn, kunnen ze moeilijk te onderscheiden zijn van renale tubulaire epitheelcellen. In zulke gevallen spreekt men van celcilinders. Leukocytencilinders zijn kenmerkend voor een acute bacteriële infectie waarbij de nier betrokken is, zoals bij pyelonefritis. Ze kunnen echter ook worden waargenomen bij actieve, proliferatieve lupusnefritis, andere glomerulaire aandoeningen of acute interstitiële nefritis.