Korrelcilinder
Synoniemen: Korrelcilinder
Cilinders zijn langwerpige structuren die worden gevormd in de niertubuli en voornamelijk bestaan uit uromoduline, ook wel bekend als Tamm-Horsfall-eiwit. Dit glycoproteïne wordt afgescheiden door cellen in de opstijgende lis van Henle en het distale tubulussegment. De vorming van cilinders wordt bevorderd door een zure pH en geconcentreerde urine, omstandigheden die de neerslag van uromoduline in een gelachtige structuur mogelijk maken. Tijdens hun vorming kunnen cilinders andere componenten uit de tubulusvloeistof insluiten, zoals cellen, vetdruppels of granulaire (korrelige) resten, waardoor verschillende typen cilinders ontstaan. In zekere zin kan een cilinder dus worden beschouwd als een “biopt” van het deel van de tubulus waarin hij gevormd is. Cilinders zijn microscopisch zichtbaar, meestal onder helderveld microscopie, maar hun detectie hangt af van hun samenstelling en transparantie.
Korrelcilinders zijn bedekt met korrels die grof of fijn kunnen zijn en variëren in aantal en grootte. Fijne korrels bestaan meestal uit neergeslagen eiwitten, terwijl grove korrels vaak ontstaan uit cellulaire degeneratie van cellen zoals renaal tubulaire epitheelcellen, leukocyten of erytrocyten. Ze worden vrijwel uitsluitend gezien bij patiënten met nieraandoeningen, zoals acute tubulaire necrose, al dan niet in combinatie met renaal tubulair epitheelcelcilinders, of bij glomerulonefritis. Het aantonen van korrelcilinders is daarom altijd pathologisch.