Cylindroïde cilinder
Cilinders zijn langwerpige structuren die worden gevormd in de niertubuli en voornamelijk bestaan uit uromoduline, ook wel bekend als Tamm-Horsfall-eiwit. Dit glycoproteïne wordt afgescheiden door cellen in de opstijgende lis van Henle en het distale tubulussegment. De vorming van cilinders wordt bevorderd door een zure pH en geconcentreerde urine, omstandigheden die de neerslag van uromoduline in een gelachtige structuur mogelijk maken. Tijdens hun vorming kunnen cilinders andere componenten uit de tubulusvloeistof insluiten, zoals cellen, vetdruppels of granulaire (korrelige) resten, waardoor verschillende typen cilinders ontstaan. In zekere zin kan een cilinder dus worden beschouwd als een “biopt” van het deel van de tubulus waarin hij gevormd is. Cilinders zijn microscopisch zichtbaar, meestal onder helderveld microscopie, maar hun detectie hangt af van hun samenstelling en transparantie.
Cylindroïde cilinders zijn een morfologische variant van cilinders, met een karakteristieke sliertvormige (filamenteuze) presentatie. Ze worden meestal geassocieerd met hyalienecilinders, maar kunnen in principe ook de kenmerken aannemen van andere cilindertypen, zoals korrel-, cellulaire- of vetcilinders. Door hun vorm kunnen ze gemakkelijk worden verward met slijm (mucus), maar in tegenstelling tot mucus zijn cylindroïden daadwerkelijk afkomstig uit de niertubuli. Hoewel ze qua uiterlijk variëren, heeft de aanwezigheid van cylindroïde cilinders geen aanvullende diagnostische waarde ten opzichte van de overeenkomstige normale cilinders waaruit ze zijn afgeleid.
